Çarpık, yamuk diş tedavisi ile dişler nasıl düzeltilir?

Çarpık, yamuk ve aralık dişlerin düzeltilmesi için en sık başvurulan yöntem ortodonti tedavisidir. Ortodonti tedavisi ise diş telleri veya şeffaf düzeltici apareyler ile yapılmaktadır.

Eğer iskeletsel bir bozukluğunuz yoksa çarpık, yamuk, ayrık dişleriniz ortodonti tedavisi ile her yaşta düzeltilebilir. Çapraşıklık vakalarında diş teli uygulanması gerekir. Bunlar metal braketler, porselen (şeffaf) braketler, lingual braketler, şeffaf plaklar veya telsiz tedavi yöntemi olabilir. Ortodonti uzmanları olarak hem dişlerin hareketini sağlayacak hem de onlara zarar vermeyecek kuvvetler uygulanarak dişler çene kemiği içinde hareket ederek, dişler kesilmeden, kaplama yapılmadan dişler düzeltilebilir.

Her diş çapraşıklığı, ayrıklığı (diastema) ve bozukluğunda ortodonti tedavisi uygulanmayabilir. Diş hekiminiz ve ortodonti uzmanınız sizi muayene ettikten sonra, en uygun tedavi yöntemini önerecektir. Hekiminiz durumunuzu iyi analiz etmeli ve buna göre bir değerlendirme yapmalıdır.

Diğer yöntemler süre olarak kısa olacağından başta cezbedici gelse de ortodonti tedavisinin diğer uygulamalardan farkı ve avantajı; doğal bir tedavi yöntemi olmasıdır. Doğal olmasından kasıt şudur; bireyin kendi dişleri ağzında kalarak estetik ve fonksiyonel açıdan düzeltilmesi sağlanmış olur. Diğer tedavilerde ise dişlere protez uygulamaları, kuron, köprü veya kaplama yaparak dişler estetik olarak güzel bir görünüşe sahip olabilir. Fakat bu uygulamalarda diş çekimi yapılabilir, dişin dış yüzeyi kaplama yapılması için tıraşlanabilir, ya da sağlam dişe, dokusu en az inceltme ile lamine kaplama uygulanabilir. Bu yöntemler ortodontiye göre kısa süreli ve uygun görünebilir. Ama uzun vadede kendi dişiniz olmadığı için çiğneme ve ısırma sorunları oluşabilir, ömürleri kısadır ve diğer yöntemlere göre pahalıdır. Burada önemli olan kendi dişinizin sağlıklı bir hale getirilmesi ve ömür boyu kendi dişlerinizi kullanacak olmanızdır.

Genellikle dişlerdeki çapraşıklık, yamukluk ve dişlerin arasında boşluk-aralık kalması veya tam tersi sıkışıklık ve yer darlığı olması, süt dişleri çıktıktan sonra ortaya çıkmaktadır. Süt dişleri çıktıktan sonra görülen bu çapraşıklıkların kısaca nedenleri şunlardır:

• %80 gibi yüksek oranda genetik faktörler
• Süt dişlerinin erken çekilmesi
• Beslenme bozukluğu (yumuşak gıdalarla beslenme sonucu dişlerin yeterince öğütme yapamaması)
• Çocukların küçük yaşlarda parmak emmesi, tırnak yeme, dişlerle kalem kemirme, diliyle dişlerini ittirmesi gibi kötü alışkanlıklar
• Uzun süre emzik kullanılması
• Yatış şeklinde bozukluk ve ağızdan nefes alma
• 20 yaş dişlerinin düzensiz çıkması

Bu yukarıda sayılan bozukluklar, çapraşıklıklar ve anomaliler, önleyici ortodontik tedavi ile önlenmektedir. Hatta ileride tel takılmasının bile önüne geçilebilir. Bu nedenle anne ve baba çocuğun gelişimi sırasında çok dikkatli olmalı ve erken teşhis için mutlaka diş hekimine muayene ettirmelidir.

Dişlerdeki çapraşıklık erken dönemde önlenebilir. Düzenli olarak diş hekimine gidildiğinde çocuklarda sürekli dişler çıkmadan teşhis konabilir ve çarpık dişlere önceden müdahale edilebilmektedir. Çocuklarda süt dişleri çıkmasıyla beraber 3-6 ayda bir diş hekimine muayene olunmalıdır ve süreklilik arz etmelidir. Eğer süt dişleri için erken çekim gerekiyorsa mutlaka altındaki daimi diş için sürebileceği boşluğu tutmak amacıyla yer tutucu kullanılmalıdır. Anne ve babanın eğer kendilerinde ortodontik bir sorun varsa mutlaka çocuklarının da risk altında bulunduğunu düşünerek kontrol altında tutmalı ve diş hekimine götürmeyi ihmal etmemelidir.

Dişlerde çürük oluşmasının en önemli sebebi iki çarpık dişin arasının yeterince fırçalanmamasıdır. Dişlerde en önce çapraşık ve sıkışık dişler çürümeye başlar ve diş eti sorunlarına da yol açabilir. Daha sonrasında dişin kemiğinde, kökünde de erime başlayabilir. Bunun sonucu, dişin sallanmaya başlayıp kaybedilmesine kadar varabilir.

Bu yüzden vakit kaybetmeden ortodonti tedavisi ile dişlerinizin asıl yerlerine tekrar sıralanıp, düzgün bir diş dizilimine sahip olarak, hem sağlık açısından hem de estetik açıdan kendinizi mutlu edebilirsiniz.