Hayat boyunca ağız ve diş bakımı

Gelelim herkesin ihtiyacı olan, ağız ve diş bakımının detaylarına. Dişlerin fazla fırçalanması yetmez; iyi temizlenmesi gerekir. Yeterince temizlenmezlerse, üzerlerinde ve aralarında biriken yemek artıklarından, ağzımızdaki bakteriler (özellikle şeker içerikli gıda artıklarını kullanarak) asit üretirler. Bu asit çok kuvvetli değildir, fakat asidik ortamın etki süresi arttıkça, hem diş eti iltihabına hem de diş çürüklerine sebep olur. Yemek artıkları daha çok dişlerle diş etlerinin birleşim yerlerinde ve dişlerin birbirlerine bakan ara yüzeylerinde birikir. Amacımız dişlerimizi temizlemek olacağından, temizleyebilmek için mevcut bütün teknik ve ekipmanı kullanmak mubahtır. Bunlar diş fırçası, diş macunu, diş ipi, diş arası fırçası ve ağız duşudur. Diş fırçamızın yumuşak olması gereklidir ve dişlerimizi çok sert fırçalamamız zararlıdır. Diş macunumuz herhangi bir flüorlu ürün olabilir.

Dişlerinizi nasıl fırçalamalısınız?

Şimdi dişlerimizi temizlemek amacıyla fırçalamaya geçelim. Fırçamızı ve macunumuzu elimize aldık, musluğumuz kapalı, macunumuzu fındık büyüklüğünde uyguladık, musluğu hala açmıyoruz.

• Alt dişlerimiz ön kısmı 1. bölge,
• üst dişlerimizin ön kısmı 2. bölge,
• alt dişlerimizin arka kısmı (dil bölgesi) 3. bölge ,
• üst dişlerimizin arka kısmı (damak bölgesi) 4. bölge,
• dişlerimizin birbirine çarptığı bölge (çiğneme bölgesi) 5. bölge.

Alt dişlerimizin ön kısmı olan 1. bölgede en sağdaki iki dişimizden başlıyoruz. Fırçamızın kılları diş etine yani aşağıya bakıyor. Bu iki dişi 10 kez -diş etinden dişe olacak şekilde- diş etinden dişe yaklaşırken çevirecek biçimde süpürme hareketiyle fırçalıyoruz. Bu iki dişin önündeki iki dişe geçiyoruz, onları da 10 kez süpürme hareketiyle fırçalıyoruz. 1. bölgeyi sol taraftaki en son iki dişi de temizleyerek bitiriyoruz. 2. bölgeye geçiyoruz, fırçamızın kılları diş etine yani yukarıya bakıyor. Sağ taraftaki en arkada bulunan iki dişten başlıyoruz, sol tarafta en sona kadar yine her iki dişi 10 kez fırçalıyoruz. Bu işlemleri 3. ve 4. bölgelerde de yapıyoruz. 5. bölgeye geldiğimizde fırçamızı ileri geri hareket ettirebiliriz. Bu teknik başlangıçta yaklaşık 10 dakika alabilir, sonra pratikle yaklaşık 3 dakikaya çekilebilir. Bunu her yemekten sonra ve gece yatmadan önce tekrarlamak idealidir. Musluğumuzu şimdi açıyoruz; bu hem su tasarrufu sağlıyor, hem de fırçamızı kuru iken kullanmaya başladığımızdan dişlerimiz daha iyi temizleniyor.

Dişlerimizi temizlemek için fırça haricinde neler kullanabiliriz?

Şimdi dişlerimizin ara yüz temizliğine geçebiliriz. Bunun için en kolay ve en etkili yöntem bence ağız duşu. Ağız duşu, ağız gargarası değil. Dişlerin tazyikli suyla yıkanmasını sağlayan bir alet. Diş fırçalamanın yerine geçmiyor, ama diş ipinin ve diş arası fırçasının yerine geçiyor. Diş ipini kullanmak zor ve diş etlerine zarar verilebiliyor, ağız duşunu ise çok tazyikli kullanırsanız canınız yanabilir. Dişlerimizi fırçalarken diş etlerimiz kanıyorsa, diş etlerimiz iltihaplı demektir. Dişlerimizi fırçalarken amacımız diş etlerimizi kanatmak olmamalı, ancak kanıyorlar diye de fırçalamaktan vazgeçmemeliyiz. Dişlerimizi düzenli olarak fırçalamaya başladıktan sonra, diş eti kanamalarında gözle görülür bir azalma olacaktır, tamamen bitebilir de. Diş etlerindeki iltihabın daha hızlı iyileşmesine destek vermek amacıyla, bunlara ek olarak bir su bardağına bir çay kaşığı tuz atıp, karıştırıp, çalkalayıp tükürebiliriz. Bu tuzlu suyla gargarayı, diş etlerinde kanama tespit edersek tekrarlayabiliriz.

Hangi diş hangi yaşta çıkar?

Ağız ve diş sağlığı bir bütün olarak değerlendirilmeli. Diş hekiminden korkulmamalı, onun yardımı talep edilmeli, yaklaşık altı ayda bir hiçbir problemimiz olmasa da diş hekimimizi ziyaret etmemiz faydalı olacaktır. Dişlerimiz çapraşıksa ve düzgün sıralanmamışsa onları temizlememiz çok zorlaşır. Ağız ve diş bakımımızı düzenli yapmazsak sağlıklı kalma oranları azalır.
Yeni doğan bebeklerin ilk süt kesici dişleri yaklaşık altı aylıkken çıkar ve tüm süt dişleri yaklaşık iki yaşında tamamlanır. Altı yaşında ilk sürekli dişleri olan birinci büyük azıları sürer. Bu yüzden küçük yaşlardan itibaren diş fırçalama, daha doğrusu diş temizleme alışkanlığını kazanmaları periyodik olarak diş hekimine muayene olmaları, ağız ve diş sağlıkları açısından faydalıdır. Yaklaşık yedi yaşında, dişlerinde çapraşıklık var mı ve tel tedavisine ihtiyaçları var mı diye ortodonti uzmanına muayene olmaları gerekmektedir. Yaklaşık olarak 12 yaşında -3. büyük azıları olan 20 yaş dişleri hariç- tüm sürekli dişleri tamamlanır.

Dr. Hakan Dönmez’in “Küçük İnsan” sitesinde yayınlanan yazısı…

http://www.kucukinsan.com/30_1_1_hamilelik-doneminde-agiz-ve-dis-sagligi_makale.html