Dental Travma (Diş Yaralanması)

Dental travma olarak adlandırılan diş yaralanmaları diş hekimliği pratiğinde acil müdahale gerektiren nadir durumlardan biridir. Travmatik dental yaralanmalar; tüm yaralanmaların %5’ini, okul öncesi çağda ise %17’sini oluşturan bir halk sağlığı sorunudur. Yaralanmaya en kısa zamanda yapılan doğru müdahale dişin ağızda tutulabilmesine, estetik ve fonksiyonunu devam ettirilebilmesine olanak sağlar.

Genel olarak, travmatize dişin prognozu, yaralanma tipine ve ilk yapılan müdahalenin doğru ve zamanında olmasına göre belirlenir. Yumuşak ve sert dokuların iyileşmesini en üst düzeye çıkarmak ve daha fazla yaralanmayı önlemek için doğru splintleme ve hastanın takibi önemlidir. Özellikle çocukluk döneminde sıklıkla karşımıza çıkan durum, trafik kazaları ve spor müsabakaları sırasında genç ve erişkinlerde de görülebilir.

Bu nedenle her diş hekiminin gerekli muayene basamakları ve zamanında ve doğru tedavi ile ilgili güncel bilgilere sahip olmaları büyük önem taşır. Ayrıca çocuklarla yakından ilgili bireylerin temel ilk yardım uygulamalarını bilmeleri de çok önemlidir. Travma sonrası tedavi planlamasının ve acil müdahalelerin doğru şekilde yapılmasında yol gösterici olmak ve travmayla karşılaşabilecek kişilerin farkındalıklarını artırmak çok önemlidir.

Travma meydana geldikten sonra:

1. Sakin kalmaya ve travma görmüş çocuğu sakinleştirmeye çalışmak çok önemlidir.
2. Diş kırıldıysa, kırık parça bulunup süt içinde bekletilmeli, bir an önce diş hekimine başvurulmalıdır.
3. Diş yerinden çıktıysa, diş bulunup beyaz taç kısmından tutulmalı, köke dokunmadan mümkünse hemen tekrar hafif bir kuvvetle yerine yerleştirilmelidir. Yerleştirilemiyorsa, diş süt içinde bekletilmeli, bir saat içinde diş hekimine başvurulmalıdır.

Önemli olan kaza olmadan gerekli önlemleri alabilmek, acil müdahale için bilgi sahibi ve hazırlıklı olmaktır. Dental travma için alınabilecek en etkili önlemlerden biri özellikle spor yapan ve fiziksel olarak aktif olan çocuklar ve gençler için sporcu dişlikleridir. Bu dişlikler boksör dişliklerine benzer, tercihe bağlı olarak tek veya çift çene dişlerini sarabilir.