Öncelikle, hamileliğin başlamasıyla birlikte ağız ve dişlerde genellikle meydana gelen değişikliklere ve bunların etkilerine bir göz atalım. “Can boğazdan gelir” ya, hamile bayanlara ikramların ve daha çok yemesine yönelik telkinlerin artmasıyla birlikte, “kafidir, budur, ben doydum!” sinyali gittikçe geç alınmaya başlar. Sadece daha çok yemek yemekle kalınmaz, daha sık da yenir. Bu oranda diş fırçalama sıklığının da arttığı görülmez. Dişlerin yeterince temizlenememesi ve östrojen ve progesteron hormonlarının seviyelerinin yükselmeleri, diş etlerinin şişmesi, kızarık görünmesi ve kanaması ile kendini belli eden diş eti iltihabına yol açabilir. “Hamilelik gingivitisi “ adını alan bu tablo, hamileliğin sekizinci ayında en şiddetli, seviyesine ulaşır ve doğumdan sonra giderek azalır. Bazen diş etleri iltihaba bağlı olarak aşırı miktarda büyür. “Hamilelik tümörü” denilen bu rahatsızlık ise genellikle doğumdan sonra yavaş yavaş geçer. Eğer hamilelik sırasında çok rahatsız ederse, diş hekimine başvurulabilir.

Dişlerin yeterince temizlenememesi aynı zamanda dişlerin çürümesine de sebep olabilir. Dişlerde daha önce başlayan çürükler varsa, bunlar büyüyebilir, ağrı yapmaya başlayabilir.

Özellikle ilk aylarda görülen kusmalar da, mide asitlerinin dişlerle temas etmesiyle, ağızda asidik bir ortamın oluşmasına, dolayısıyla diş eti iltihabına ve diş çürüğüne sebep olabilir.

Bazı bayanlarda hamileliğin başlamasıyla birlikte tükürük miktarında artış görülürken, bazılarında ise ağız kuruluğuna rastlanır. Tükürük miktarının artması dişlerin daha fazla yıkanmasını sağlayacağından daha sağlıklı iken, azalması diş çürüğü ve diş eti iltihabı riskinin artmasına yol açabilir.

Hamileliğin yaklaşık dokuz ay sürmesinden hareketle, bu süreç üç aylık üç döneme ayrılmıştır. Bu yüzden bu dönemlere trimester denir. Birinci trimester (1.-3. aylar) organların ortaya çıktığı organogenez dönemidir. Bu dönemde dişler de oluşmaya başlarlar. Hem hamile bayanın sağlığı, hem de “küçük insan”ın sağlığı açısından, annenin dengeli ve nitelikli beslenmesi elzemdir. Özellikle dişlerin gelişimine katkıda bulunması yönünden süt ve süt ürünlerinin tüketilmesi, kalsiyum, fosfor ve vitaminlerin alınması faydalıdır. Bu dönemde acil durumlar hariç, ilaç kullanılmaması, diş röntgen filmi çektirerek radyasyon alınmaması, diş tedavisi yaptırmamak önemlidir. Hamile bayanların en dikkatli ve özenli davranmaları gereken dönem budur.

Diş tedavisi için en ideal zaman nedir?

İkinci trimester (4.-6. aylar) organların şekillendiği ve gelişmeye başladığı morfogenez dönemidir. Bu dönem diş tedavileri için idealdir. Daha rahat ilaç kullanılabilir, diş röntgen filmi çektirilebilir ve diş tedavileri yapılabilir.
Üçüncü trimester (7.-9. aylar), organların daha da geliştiği, hamileliğin her manada ilerlediği ve mutlu sona yaklaşılan dönemdir. Bu dönemde mümkünse -acil durumlar hariç- diş tedavisi yaptırılmamalı, ilaç kullanılmamalı ve diş röntgen filmi çektirilmemelidir.

Hamileliğin planlandığı dönemde diş hekimini ziyaret etmek, hamilelik döneminde ortaya çıkacak sorunları neredeyse en alt seviyeye indirebilir. Hamilelik döneminin bütününde mümkünse diş tedavisine ihtiyaç duyulmaması ve radyasyon alınmaması iyidir, fakat şiddetli ağrı ve iltihap varsa, vakit kaybetmeden her dönemde gerekli önlemler alınarak ve önemli noktalara dikkat edilerek diş tedavisi (dolgu, kanal tedavisi, diş eti tedavisi, diş çekimi, vb.) yapılabilir, kurşun önlük giyilerek diş röntgen filmi çektirilebilir, hamilelere uygun ilaçlar kadın doğum uzmanına da danışarak kullanılabilir ve dişler lokal anestezi ile uyuşturulabilir.

Dr. Hakan Dönmez’in “Küçük İnsan” sitesinde yayınlanan yazısından alınmıştır.

http://www.kucukinsan.com/30_1_1_hamilelik-doneminde-agiz-ve-dis-sagligi_makale.html