04-01 ORTODONTİ NEDİR?

Ortodonti; dişlerdeki çapraşıklığı veya seyrekliği & çenelerdeki asimetri veya yanlış konumları yüze göre düzelten diş hekimliğinin ilk uzmanlık dalıdır diyebiliriz. Çarpık, çapraşık ve birbirine uyum sağlamayan dişleri temiz tutmak daha zor olduğundan, bu dişler erken diş çürüğü ya da diş eti hastalığı nedeniyle kaybedilme riskiyle karşı karşıyadır. Aynı zamanda kapanış bozukluğuna bağlı olarak çiğneme kasları üzerine gelebilecek aşırı yük baş ağrısına, TMD (çene eklemi bozuklukları) sendromuna ve dolayısıyla da boyun, omuz ve sırt ağrısına sebep olabilir. Çapraşık ya da çeneye veya yüze göre doğru konumlanmamış dişler aynı zamanda görünüşü bozarak estetik olarak da sorun yaratırlar.

Ortodontik tedavi, daha sağlıklı bir ağız ve diş yapısı & daha hoş bir görünüm kazandırmasının yanında, dişlerin de ömür boyu sağlıklı kalabilmesine yardımcı olur.

Ortodonti alanında çalışan uzman diş hekimlerine ortodonti uzmanı ya da ortodontist denir. Ortodonti uzmanları 5 yıllık standart diş hekimliği eğitimlerinin üzerine bir de 4-6 yıl daha özel olarak ortodonti bilim dalında uzmanlık eğitimi alırlar.

Bu braket kullanılmayan bir tedavi yöntemidir. Gençler ve yetişkinler için metal braketlere alternatif olarak geliştirilen bu yöntem, her geçen gün daha çok ortodonti uzmanı tarafından dişlerin konumunu düzeltmek için kullanılmaktadır. Metal tellerin ve braketlerin kullanılmadığı şeffaf düzeltici plaklar (Invisalign), yemeklerden, diş fırçalamadan veya diş ipi kullanmadan önce çıkarılabilir ve sonra yeniden takılabilir.

Twin block apareyi üst ve alt dişlere birlikte uygulanır ve alt çeneyi öne alarak çene kapanışının ve profilin düzelmesini sağlar. Gerekirse üst kısmına genişletici vida eklenebilir. Hareketli fonksiyonel aygıt olarak da adlandırılır. Genellikle alt çenenin normalden geride konumlandığı vakalarda kullanılır. Hasta doğru yaşta yakalanabilirse, doğru bir teşhis ve tedavi planıyla & iyi bir hasta işbirliğiyle alt çenenin öne alınması gereken ortognatik çene cerrahisi tedavi ihtiyacını ortadan kaldırabilir. Günümüzde Invisalign plaklarının da benzer bir MA (Mandibular Advancement; alt çeneyi öne alma) türü mevcuttur. Çene eklemi bozukluklarının (TMD) tedavisinde kullanılan türüne ise eklem splinti adı verilir.

Yüz maskesi üst çenenin normalden geride, alt çenenin normalden önde olduğu durumlarda kullanılan bir çene ortopedisi aygıtıdır. Alına ve çeneye oturduğu için yüz maskesi olarak isimlendirilir. İstenildiğinde çıkartılıp tekrar takılabilir. Kanıta dayalı tıp verilerine göre; kalıcı bir çene konumu ve profil düzeltimi yapabilmesi için genellikle 10 yaşından önce kullanılmalıdır. Hasta doğru yaşta yakalanabilirse, doğru bir teşhis ve tedavi planıyla & iyi bir hasta işbirliğiyle alt çenenin geriye üst çenenin öne alınması gereken ortognatik çene cerrahisi tedavi ihtiyacını ortadan kaldırabilir.

Süt azı dişleri zamanından önce kaybedilmişse, kalıcı diş olan 2. küçük azı onun yerine sürünceye kadar bu boşluğu korumak için yer tutucular kullanılır. Sabit ve hareketli yer tutucular mevcuttur.

Bu apareyler parmak emme veya bebeklik yutkunması gibi ağız ve diş sağlığı açısından kötü olan alışkanlıkların tedavisi için kullanılırlar. Sabit ve çıkarılabilir türleri mevcuttur.

Dişlere uygulanan bu apareyler, dişlerin ortodontik tedavi tamamlandıktan sonraki yeni konumlarını koruyarak, tekrar eski konumlarına dönmelerini önlerler. Sabit ve hareketli pekiştirme apareyleri mevcuttur.